Decibel (dB)
U heeft de term ‘decibel’ ongetwijfeld wel eens gehoord. Vaak weet men wel globaal wat dit betekent, maar wat is nou een decibel? En wat doen we met deze term in de wereld van akoestiek?Decibel (dB) en de decibelschaal
Geluid ontstaat door akoestische trillingen in de lucht. Deze verschillen in luchtdruk worden opgepakt door onze trommelvliezen en vervolgens door onze hersenen vertaald naar geluid en taal zoals wij dit horen. De intensiteit van dit geluid wordt gemeten in decibels. Hoe harder een trilling, hoe harder het geluid, hoe hoger dit op de decibelschaal wordt gemeten. Andere, relevante, waarden zijn de frequentie, ofwel het aantal hertz (de hoogte van een toon) en timbre/ klankkleur, ofwel de duur van een toon.Akoestische druk
Natuurkundig gezien vertegenwoordigt een decibel het niveau van akoestische druk. De waardes waarin decibel worden uitgedrukt zijn relatief simpel. Echter zijn de berekening erachter en de uitleg van een waarde complexer. Tegenwoordig wordt geluid gemeten in ‘pascal’. Een berekening in pascal maken is zeer complex. Het menselijk gehoor start namelijk bij 20 micropascal en loopt op tot 200 pascal, ofwel 0,00002 Pa tot 200 Pa. Daar bovenop komt dat een akoestische druk van 1.5 Pa even sterk is als een toon van 1.0 Pa. Om deze reden mag geluid niet op zichzelf vergeleken worden. De variatie in druk tussen beide moet worden gemeten.Decibelschaal
Om dit makkelijker te maken is de decibelschaal ontwikkelt. Deze schaal meet de relatieve variaties tussen twee waarden. En dus niet de absolute waarden. Dit wordt een logaritmische schaal genoemd. Ondanks dat de schaal zelf vaste waarden heeft is deze schaal niet lineair. Stel, er staan vier speakers die muziek afspelen op 80 dB. Logischerwijs zou gedacht kunnen worden dat de rekensom 4x 80 dB is. Echter produceren de vier speakers bij elkaar 92 dB.Werkelijke waarden
Als voorbeeld: 80 dB + 80 dB zorgt voor een geluid van 83 dB. De akoestische druk verdubbelt en komt overeen met een vermeerdering van 3dB. Ofwel, de geluidsintensiteit is vermenigvuldigd met twee.Effecten te hoge decibel waarde
Het effect van een te hoge decibel waarde zal u niet vreemd zijn. Denk maar eens aan de autoradio die te hard staat of als u vooraan een concert heeft gestaan. Maar ook het wonen naast een vliegveld kan ongewenste effecten opleveren. Langdurige blootstelling aan een hoge decibelwaarde kan leiden tot gezondheidsproblemen. Een bekend probleem is gehoorschade. Maar bent u zich ook bewust dat teveel decibel ook kan leiden tot vermoeidheid, hoge bloeddruk en stress. Op de werkvloer, maar ook in het verkeer, is het verminderen van concentratievermogen niet wenselijk.Decibel op de werkvloer
Europese richtlijnen bepalen dat het aantal decibel op de werkvloer niet hoger mag zijn dan 85 dB. Ons advies is om ook lagere waardes aan te pakken. Een waarde van 75 dB kan al leiden tot gehoorbeschadiging. Vanaf 85 dB bent u verplicht om voor gehoorbescherming te zorgen.Voorbeelden
Om u te helpen met een inschatting hebben wij een aantal voorbeelden voor u op een rijtje gezet:- 10 dB : Een vallend blaadje
- 30 dB: Tikkende klok of een fluisterend gesprek
- 50 dB: Regen
- 60 dB : Een gesprek op normaal volume
- 75 dB: Een haardroger en stadslawaai
- 85 dB: Schreewen of een voorbij rijdende vrachtauto
- 110 dB: Muziek via uw oortjes op het hardst
- 120 dB: Concert
- 140 dB: Vliegtuigmotor op 50 meter afstand
- 170 dB: Een straaljager, maar ook ontploffend vuurwerk
